Sekulariteti (forma adjective laike, nga saekula latine që do të thotë "bota", "e një brezi", "temporal" ose një hapësirë prej rreth 100 vjetësh) është shteti i të qenit i ndarë nga feja ose të mos qenit vetëm aleat me ose kundër çdo fe të veçantë. Historikisht, fjala "laike" nuk ishte e lidhur ose e lidhur me fenë, por ishte një term freestanding në latinisht që do të lidhej me çdo përpjekje të zakonshme. Ideja e një ndarjeje në mes të fesë dhe asaj laike filloi në Iluminizmin Evropian të shekullit të 18-të. Për më tepër, meqenëse "feja" dhe "laiku" janë koncepte perëndimore që janë formuar nën ndikimin e teologjisë së krishterë, kulturat e tjera nuk kanë domosdoshmërisht fjalë ose koncepte që ngjajnë ose janë ekuivalente me to. Në shumë kultura, bëhet dallim i vogël konceptual ose praktik midis fenomeneve "natyrore" dhe "mbinatyrore" dhe nocionet e "fetare" dhe "jofetare" shpërndahen në pafundësi ose në mungesë të ekzistencës, veçanërisht pasi njerëzit kanë besime në gjëra të tjera mbinatyrore ose shpirtërore e besimit në perënditë.Konceptet e asaj që është dhe çfarë nuk është feja ndryshojnë në Azinë Lindore bashkëkohore gjithashtu. Termi i përbashkët për "irreligion" ose "asnjë fe" (無 宗教, pronësia kineze pronësi japoneze, mu shūkyō) me të cilën shumica e popullatave të Azisë Lindore identifikohen, nënkupton mos-anëtarësimin në një nga fetë institucionale (të tilla si budizmi dhe krishterimi), por jo domosdoshmërisht mosbesim në fetë popullore tradicionale të përfaqësuar kolektivisht nga kineze Shendao dhe Shinto japoneze (të dyja do të thotë "mënyra e perëndive").Dikush mund të konsiderojë hahet dhe larjen si shembuj të veprimtarive sekulare, sepse nuk mund të ketë ndonjë gjë që është fetare në lidhje me to.Sidoqoftë, disa tradita fetare shohin si hahet dhe banje si sakramente, prandaj i bëjnë ato aktivitete fetare brenda atyre pikëpamjeve botërore. Duke thënë se një lutje që rrjedh nga teksti apo doktrina fetare, duke adhuruar nëpërmjet kontekstit të një feje dhe duke ndjekur një shkollë fetare, janë shembuj të aktiviteteve fetare (jo-sekulare)."Laik" është përjetuar në mënyra të ndryshme duke filluar nga ndarja e fesë dhe shtetit në atë të anti-fesë apo edhe të fesë, varësisht nga kultura. Për shembull, Shtetet e Bashkuara kanë si ndarjen e kishës dhe shtetit dhe pro-fetarizmin në forma të ndryshme të tilla si mbrojtja e lirive fetare; Franca ka ndarje të kishës dhe shtetit (dhe Franca Revolucionare ishte fort antifetare); Bashkimi Sovjetik ishte anti-fe; në Indi, njerëzit ndihen rehat duke identifikuar si laikë ndërsa marrin pjesë në religjion; dhe në Japoni, meqenëse koncepti i "fesë" nuk është indigjen për Japoninë, njerëzit thonë se nuk kanë fe kur bëjnë atë që duket të jetë feja ndaj syve perëndimorë.Një term i lidhur, sekularizmi, përfshin parimin që institucionet qeveritare dhe përfaqësuesit e tyre duhet të mbeten të ndarë nga institucionet fetare, besimet e tyre dhe personalitetet e tyre. Shumë biznese dhe korporata, dhe disa qeveri veprojnë në linjat laike. Kjo qëndron ndryshe nga teokracia, qeveria me hyjninë si autoritetin e saj më të lartë..
[Azia Lindore] |
